Dynia – wartości odżywcze i walory smakowe

autor: Katarzyna Żbikowska-Jusis, opublikowano: 02/11/2014

Sezon na dynię trwa! Jednak mimo, że stragany uginają się pod ciężarem najróżniejszych gatunków tego warzywa, zdecydowanie bywa ono niedoceniane. Dlaczego? Po pierwsze nie ma u nas tradycji gotowania potraw z dyni i tym samym nie każdy wie jak ją przyrządzić, a po drugie być może nie każdy zdaje sobie sprawę jak wiele składników odżywczych kryje pomarańczowy miąższ.  

Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały.

Miąższ dyni zawiera dużo karotenu i innych witamin, zwłaszcza wit. A, B1, B2, C, PP a także składników mineralnych takich jak potas, magnez, cynk, fosfor, żelazo czy wapń. Warto zwrócić uwage na kolor miąższu dyni – im bardziej jest on bowiem pomarańczowy, tym więcej zawiera witamin B1, PP i karotenu.

O ile miąższem dyniowym możemy się raczyć tylko przez stosunkowo krótką część roku, to pestki z dyni powinny na stałe zagościć w menu. Zawierają bardzo dużo cynku (wzmacnia odporność organizmu, sprzyja regeneracji powysiłkowej i poprawia stan włosów i paznokci), a także nienasycone kwasy tłuszczowe. Pestki dyni to także skarbnica witaminy B3 (niacyny) oraz magnezu odpowiedzialnych za prawidłowe działanie układu nerwowego.

Dynia jest niskokaloryczna

Z tego powodu możemy jeść ją praktycznie bezkarnie. Jest jednak jedno „ale” – a jest nim wysoki indeks glikemiczny dyni (75). Z tego powodu jej nadmiaru powinni diabetycy oraz osoby, które się odchudzają. Pamiętajmy jednak, że wysoki indeks glikemiczny można zrównoważyć dodając do potrawy składniki o niskim indeksie. Taki zbilansowany posiłek przyniesie więcej korzyści niż restrykcyjne odmawianie sobie niektórych składników.

Dynia ma właściwości odkwaszające organizm

Jak zdecydowana większość warzyw , również dynia ma działanie alkalizujące.

Dynia ma łagodny smak

Niektórzy twierdzą wręcz, że smak dyni jest mdły i dlatego jej nie lubią. Dzięki swojej łagodności jednak, dynia daje nam ogromne pole do popisu w kuchni. Można ją bowiem przyprawić i podać na dziesiątki sposobów. Możemy ją piec (na słono, na słodko, na pikantnie, na ziołowo), dusić (np. w zupie czy gulaszu warzywnym) lub przerobić na pulpę, która sprawdzi się jako dodatek do ciast, pierogów czy farszy.

Najpopularniejsze w Polsce gatunki dyni:

Dynia zwyczajna – osiąga bardzo duże rozmiary (może ważyć nawet kilkadziesiąt kilogramów!) Ma twardą skórę, a jej miąższ ma bardzo delikatny smak. Z tego powodu świetnie nadaje się do wszelkiego rodzaju sosów czy ciast. „Przyjmie” wszystkie przyprawy. Z tej dyni pozyskuje się pestki.

dynia zwyczajna

Dynia piżmowa – ma charakterystyczny kształt gruszki i jak na dynię stosunkowo nieduże rozmiary (od ok 1 – 3kg) a jej miąższ charakteryzuje się słodkim, kremowym smakiem. Nadaje się do wielu dań, zarówno do gotowania jak i do pieczenia choć to właśnie upieczona dynia piżmowa ma swój charakterystyczny maślany smak.

dynia piżmowa

Dynia makaronowa – to niewielka japońska dynia ( waga do 1,5 kg) o podłużnym kształcie i jasnym kolorze – zarówno skórki jak i miąższu.  Cechą najbardziej charakterystyczną tej dyni jest struktura jej miąższu, która z resztą nadaje tej dyni nazwę. Po obróbce termicznej miąższ dyni przypomina makaron. Z tego powodu bywa wykorzystywany w diecie bezglutenowej jako alternatywa dla makaronu, tym bardziej, że ma niewyraźny smak dzięki czemu może być podawana z najróżniejszymi dodatkami. Najlepiej jest gotować lub piec ją w całości (aby zachowała swoją strukturę). Warto ją nakłóć w kilku miejscach, aby zmiękła równomiernie.

dynia makaronowa

Dynia hokkaido – to niewielka dynia o intensywnym pomarańczowym kolorze skórki i miąższu. Jej skórka jest bardzo delikatna i nadaje się do spożycia. dzięki temu jest to chyba najbardziej przystępny do przygotowania gatunek dyni. Dodatkowo ma dobry smak; może być pieczona, gotowana lub duszona; przygotowana zarówno na słodko jak i na słono.

dynia hokkaido

Dynia japońska (kabocha) – wyróżnia się spłaszczonym kształtem i twardą, chropowatą skóra i ciemnozielonym zabarwieniu. Wielkość dyni japońskiej może sięgać ok 30 cm średnicy.  Jej miąższ jest słodki i kremowy; ma pomarańczowy kolor. Smak tej dyni po upieczeniu bywa czasem porównywany do kasztanów jadalnych. Nadaje się do różnego rodzaju potraw, świetna do ciast.

dynia japońska

Ciekawostki:

• Dynia uznawana powszechnie za warzywo, w rzeczywistości jest owocem... jagodowym.
• Dynia pochodzi z Ameryki Północnej lub Środkowej (w zalezności od gatunków); uprawiali ją już Inkowie ok 4000 lat p. n. e.
• Kabaczek i cukinia również są odmianami dyni
• Rekordową dynię wychodowano w USA; ważyła ponad 921 kilogramów!

Foto: Nino Barbieri

Przeczytaj również

11 prostych sposobów na utratę wagi

Tracenie wagi wydaje się być ogromnym wyzwaniem. Oto kilka łatwych sposobów, dzięki którym możesz nadal jeść to co lubisz, jednocześnie tracąc na wadze.

Ile jajek dziennie można zjeść?

Obalamy jajeczne mity i poznajemy ich wartości odżywcze

10 zdrowych obiadów gotowych w 30 minut

10 pomysłów na szybki obiad dla zabieganych

Nie tylko ćwiczenia rozgrzeją Cię przed biegiem

Pomysł na rozgrzewające śniadanie, przed treningiem biegowym

Zakochaj się w warzywach

Przepisy na romantyczną kolację z czerwonymi warzywami w roli głównej